Przedszkole Miejskie Specjalne nr 1
w Łodzi

Aktywność każdego dziecka to odtwarzanie w działaniu otaczającej rzeczywistości i przekształcanie jej zgodnie z własnym doświadczeniem i możliwościami rozwojowymi. Wytwory dziecka powstające w toku czynności o charakterze manipulacyjno-konstrukcyjnym, tj. rysowanie, lepienie czy wycinanie, stanowią często wyraz przeżyć autora. Stąd też taki typ działalności dziecka nazywamy twórczością artystyczną, plastyczną mimo, iż nie wszystkie dziecięce dzieła mogą uchodzić za ładne i oryginalne.

Najwcześniejszą formą twórczości artystycznej jest twórczość rysunkowa. W 2 roku życia dziecko powinno już umieć posługiwać się ołówkiem. Okresem przygotowawczym w rozwoju rysowania jest stadium bazgrot. U większości dzieci trwa on od połowy 2 r. ż. do połowy 4 r. ż. Młodsze dzieci przeważnie nie kojarzą jeszcze ołówka z papierem. Aktywność ogranicza się wówczas najczęściej do postukiwania ostrym końcem ołówka o papier, pozostawiając na nim ślady w postaci kropek, które z kolei stanowią punkt wyjścia do kreślenia krótkich, urywanych linii.

Techniki plastyczne wykorzystywane w przedszkolu

Rysowanie kredkami pozwala przedstawić barwnie różne wypowiedzi plastyczne oraz pokolorować obrazki konturowe. Stosując kredki świecowe dziecko może założyć szeroko powierzchnię barwa danej kredki. Kredkami w oprawie uzyskuje linie cienkie, kolorowanie wymaga dużej precyzji ręki do uzyskania ciekawego efektu pracy. Rysować możemy:

• kredką,
• węglem,
• kredą,
• patykiem, tuszem na brystolu, na mokrej kartce.

Malowanie - posługując się pędzlami różnej grubości i różnego kształtu dziecko może wykonywać obszerne, swobodne, płynne i rytmiczne ruchy. Wykonywanie ich nie sprawia specjalnych trudności, gdyż operowanie pędzlem jest lekkie. A zatem wyrażanie swoich potrzeb plastycznych nie napotyka na jakieś specjalne ograniczenia. Malować możemy:

• farbą plakatową na różnych formatach kartki – pędzel, gąbki, waciki, palce,
• farbą plakatową na mokrej kartce „mokre w mokre”,
• malowanie farba plakatową i nałożenie worka foliowego – barwienie papieru,
• malowanie klejówką (z wykorzystaniem kolorowych obrazków z czasopism, szmatek, bibułki kolorowej).

Stemplowanie - technika łatwo wywołująca zainteresowanie dzieci, gdyż od razu uzyskują ciekawe efekty swojej pracy. Szczególnie akceptowana jest przez dzieci niesprawnie manualnie, mające trudności w plastycznej wypowiedzi. Technika ta jest również elementem wyjściowym dla innych technik oraz innych celów terapeutycznych . Przy pomocy stempli można przygotować materiał obrazkowy do kolorowania lub wykonać różne pomoce terapeutyczne mające zastosowanie w kształceniu prawidłowych procesów psychicznych. A zatem stemplowanie powinno być często stosowane w realizacji różnych zadań. Od prostej zabawy przyjemnościowej przychodzić trzeba do celowości stosowania tej techniki uwzględniając stopniowanie trudności przy operowaniu samą pieczątką jak i przy wykorzystywaniu jej treści. Stemplować możemy:

• stemple z darów natury: liście, warzywa (ziemniak, marchewka),
• stemple z gąbki,
• stemple z wacików,

Lepienie - pomaga usprawniać zręczność rąk, szybkość i koordynację ruchów, wpływa na kształcenie wyobraźni przestrzennej, koordynacji wzrokowo-ruchowej i orientacji przestrzennej, pamięci wzrokowej. Wdraża do myślenia twórczego, planowania, kontrolowania i korygowania wytworów własnej pracy. Lepić możemy z:

• masy solnej,
• masy papierowej,
• plasteliny,
• modeliny,
• masy mydlanej.

Ćwiczenia grafomotoryczne

• rysowanie w ograniczonym polu (linia prosta: pozioma i pionowa, linia krzywa, linia falista),
• dokańczanie rysunków,
• kolorowanie wnętrza obiektu,
• rysowanie po śladzie.

Przepisy

Farba klejowa: mąka pszenna, żytnia lub ziemniaczana; woda; pigment; cukier lub kilka kropel miodu
rozrabiamy mąkę w zimnej wodzie; zawiesinę podgrzewamy ciągle mieszając do momentu uzyskania konsystencji śmietany, dodajemy pigment, na końcu dodajemy cukier rozpuszczony w wodzie.

Kolorowe błoto: 1 kostka szarego mydła lub płatki mydlane; 1-2 łyżki mąki pszennej lub niewielka ilość mąki ziemniaczanej, olej lub gliceryna; pigment lub farba malarska
rozdrobnione mydło rozgotowujemy w niewielkiej ilości wody mieszając by się nie przypaliło; po ostudzeniu dodajemy mąkę i mieszamy, uzyskaną masę rozdzielamy do pojemników i dodajemy pigment; można dodać oleju w celu uzyskania gładkiej masy i kleju do tapet w celu przedłużenia trwałości.

Masa solna: sól, mąka, woda, wagowo 1:1 (mąka : sól); objętościowo 1/3 soli i 2/3 mąki
wymieszać sól z mąką; powoli dolewać wody, aż do uzyskania konsystencji plasteliny; wody używać jak najmniej, gdyż zbyt duża ilość powoduje pękanie prac; masę można zabarwić farbą, dodać do niej olejku zapachowego.

Masa mydlana: 2 szklanki płatków mydlanych, 2 łyżki wody, barwniki spożywcze, miska. Umieszczamy płatki mydlane w misce. Stopniowo dodajemy wodę, albo wodę z barwnikiem i wyrabiamy płatki rękami aż do uzyskania kuli mydlanej. Jeżeli trzeba dodajemy więcej wody. Z tak powstałej masy mydlanej formujemy różne kształty. Sprzątanie jest bardzo łatwe, należy tylko umieścić w pobliżu ciepłą wodę i ręcznik, ręce są już namydlane. Do masy mydlanej możemy dodawać naturalne materiały: płatki owsiane albo wysuszone i pokruszone płatki kwiatów. Możemy rzeźbić w mydle za pomocą łyżeczki, wykałaczki albo innych narzędzi.

Opracowała: mgr Dagmara Kamińska