Przedszkole Miejskie Specjalne nr 1
w Łodzi

    Oparta jest na Programach aktywności - Świadomość Ciała, Kontakt i Komunikacja opracowanych przez Mariannę Knill i Christophera Knilla. Programy aktywności to trening zaznajamiający dziecko z własnym schematem ciała, rozwijający kontakt społeczny, ruch, świadomość ciała oraz jego możliwości sprawcze (umiejętność kontroli ruchów), różne formy zabawy z partnerem. Wszystkim ruchom dziecka towarzyszy opracowany przez muzykoterapeutów specjalny akompaniament muzyczny (bardzo prosta linia melodyczna i łatwy do odtworzenia rytm), który jest wspomagany głosem osoby prowadzącej (lektor podający kolejne polecenia), śpiewem, rytmicznym mówieniem dostosowanym do wykonywanych czynności. Wszystko to podwyższa uwagę dziecka i koncentruje na wybranych aktywnościach. Dziecko wsłuchujące się w ton sygnaturki, powtarzany na początku i na końcu każdego programu, jest uprzedzane o tym, że jakaś czynność zakończyła się i może oczekiwać, co nastąpi za chwilę, może więc rozpoznawać znane sytuacje, a po jakimś czasie nauczy się łączyć je z określoną aktywnością.

Dzięki Programom Aktywności dzieci lepiej rozumieją relacje pomiędzy sobą i swoim ciałem, a to może uczynić je zdolnymi do odkrycia znaczących powiązań z otoczeniem i wejścia w relacje z innymi ludźmi, oraz do manipulowania przedmiotami w sposób celowy, poznawczy, a nie schematyczny i stereotypowy.

Programy mogą być skutecznie stosowane w pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi o różnych poziomach rozwoju intelektualnego i z różnymi rodzajami niesprawności fizycznej.

Programy Aktywności Knillów mogą być stosowane jako metoda:

 - przywracająca doznania zmysłowe trenowane w życiu płodowym, służące poznaniu własnego ciała i umożliwiające kontakt z otoczeniem,

 - pobudzająca dzieci głębiej niepełnosprawne intelektualnie do aktywności i współdziałania, 

 - aktywizująca dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym,

 - diagnostyczna i usprawniająca w terapii dzieci nieharmonijnie rozwijających się z trudnościami w nauce,

 - porządkująca zachowanie dzieci niedostosowanych społecznie,

Metodę tworzą:

-Program wprowadzający,
-Program specjalny( SPH),
-Program: I, II, III, IV .

W przypadku dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu znacznym i głębokim umysłowo stosuje się głównie programy I i II. Program wprowadzający i program SPH przeznaczony jest dla dzieci z poważnymi uszkodzeniami fizycznymi. Stosuje się go zazwyczajwtedy, kiedy dzieci nie są w stanie realizować Programu I i II.

1. Program wprowadzający – trwa około 8 minut. W jego skład wchodzą następujące aktywności:
 - kołysanie,
 - wymachiwanie rękoma,
 - pocieranie dłoni,
 - klaskanie,
 - głaskanie głowy,
 - głaskanie brzucha,
 - relaksacja.

2. Program I – trwa około 15 minut.
 - kołysanie,
 - wymachiwanie rękoma,
 - zginanie i rozprostowanie rąk,
 - pocieranie dłoni,
 - zaciskanie i otwieranie dłoni,
 - ruchy palców,
 - klaskanie,
 - głaskanie głowy,
 - głaskanie policzków,
 - głaskanie łokci,
 - głaskanie brzucha,
 - przewracanie się (padanie),
 - relaksacja.

3. Program II – trwa około 15 minut.
 - kołysanie,
 - klaskanie,
 - głaskanie brzucha,
 - głaskanie ud,
 - głaskanie kolan,
 - głaskanie palców u nogi,
 - poruszane nogami,
 - leżenie na plecach,
 - obracanie się z pleców na bok,
 - obracanie się z pleców na brzuch,
 - relaksacja.

4.Program SPH (dla dzieci niepełnosprawnych fizycznie ) – trwa około 15 minut.
 - kołysanie,
 - wymachiwanie rękoma,
 - pocieranie dłoni,
 - zaciskanie i otwieranie dłoni,
 - klaskanie,
 - głaskanie policzków,
 - głaskanie brzucha,
 - głaskanie ud,
 - ruchy stóp/nóg,
 - przewracanie się,
 - relaksacja.

Programy III i IV – wymagają znacznej świadomości społecznej, koordynacji i samodzielności.

5.Program 3- trwa około 20 minut.
 - leżenie na brzuchu,
 - leżenie na plecach,
 - obracanie się z pleców na brzuch,
 - obracanie się z brzucha na plecy,
 - poruszanie nogami,
 - czołganie na brzuchu,
 - raczkowanie,
 - klęczenie i spacerowanie na kolanach,
 - upadanie z pozycji klęczącej,
 - odpychanie i przyciąganie,
 - relaksacja.

6. Program 4- trwa około20 minut.
 - leżenie na brzuchu,
 - leżenie na brzuchu i mruganie oczyma,
 - leżenie na plecach z rękoma wokół karku,
 - poruszanie nogami (jazda rowerem).
 - odbijanie się na siedzeniu,
 - ślizganie się na siedzeniu,
 - podnoszenie się i stanie bez ruchu,
 - podnoszenie ramion – jednego a potem obu jednocześnie,
 - podnoszenie jednocześnie jednej ręki i jednej nogi,
 - stawanie przed kimś,
 - podbieganie do- odbieganie od,
 - spacerowanie szybko i delikatnie,
 - spacerowanie- wolno i ciężko,
 - spacerowanie wolno i delikatnie,
 - dwa i dwa znajdź partnera.

Stosując metodę M i Ch Knillów zaspakajamy podstawową potrzebę, gdyż umożliwia ona nawiązanie kontaktu z dzieckiem, rozbudza sprawność poznawczą, kształtuje orientację w schemacie ciała, rozwija poczucie tożsamości, wpływa na jego rozwój ruchowy, dostarczając wielorakich bodźców, a także zapewniając poczucie bezpieczeństwa wyzwalając jego aktywność. Dodatkowym walorem tej metody jest uzyskany przez wprowadzenie muzyki efekt orientacji oraz przewidywania zdarzeń. Każdemu etapowi przyporządkowana jest inna bardziej wyraźna melodia. Rytuał sesji rozpoczyna się w momencie przygotowań. Po pewnym czasie dziecko będzie bardzo wyraźnie łączyć bodźce słuchowe ze schematem i rodzajem wykonywanej czynności.
Forma zabawy muzyczno-ruchowej powoduje poprawianie się uwagi i pamięci.
Uzyskanie równowagi psychicznej zwiększa zdolność do szybkiego i precyzyjnego zapamiętania ruchów, przyczynia się do uzyskania dobrej koordynacji nerwowo-mięśniowej i słuchowej.

LITERATURA:

1995. i Ch. Knill. Program Aktywności. „Świadomość Ciała. Kontakt i Komunikacja. Warszawa 1995.

Opracowała:

mgr Dagmara Kamińska